Լույսը՝ մարդու մեջ

Բորիկ Խ. ունի լսողության խնդիրներ եւ դժվարանում է հաղորդակցվել մարդկանց հետ: Նա դրանից շատ է նեղվում, շատ ուշադիր նայում է զրուցակցի շրթունքների շարժումներին, փորձելով կռահել ասածը, բայց այդպես էլ չհասկանալով ասում է – հա, եւ զրույցը դրանով ավարտվում է: Սակայն երբ տանը հարց է ծագում, թե ով պիտի գնա ինչ-որ գործով քաղաք, Բորիկը ինքն է գնում, կինը մի քանի տարով ջահել է իրենից, բայց շատ հիվանդոտ:

Տարիներ առաջ, երբ դեռ շատ ջահել էին, սիրեցին իրար, ամուսնացան եւ մնացին գյուղում: Մի քանի տարի հետո հասկացան, որ երեխաներ չեն կարող ունենալ, տխրեցին, բայց ավելի սիրեցին իրար, այնքան, ինչքան կարող էին սիրել իրար եւ բոլոր իրենց չծնված երեխաներին միասին: Ապրեցին, վաստակեցին ինչքան կարող էին, տուն-տեղ դրեցին, տեսան պատերազմներ եւ ծերացան…

Վերջին պատերազմը նրանք դիմավորեցին երբ երկուսն էլ հատել էին 80 տարեկանի սահմանը: Դիմավորեցին եւ հրաժեշտ տվեցին այն ամենին, ինչ ստեղծել էին շուրջ 6 տասնամյակ, իրենց արդար քրտինքով, կոշտացած ձեռքերով…

Պատերազմից հետո Հանգանակի գրասենյակը սկսեց իր գործունեությունը նոյեմբերի 23-ից: Առաջնահերթ խնդիրներից մեկը բռնագաղթված տարածքներից տարհանված միայնակ տարեցների հայտնաբերումն էր եւ անմիջապես ընդգրկումը ծրագրում: Բորիկի եւ նրա տիկնոջ՝ տիկին Նարգիզի մասին իմացանք Հադրութի սոցապ բաժնի աշխատակիցներից, որոնք այդ ժամանակ դեռ Երեւանում էին գործում: Իմացանք եւ նրանց գտանք Ստեփանակերտի Սահյան փողոցի մի ներքնահարկում՝ երկուսով, զարմացած եւ կարծես չհասկանալով, թե ինչպես պատահեց, որ կյանքի մայրամուտին հայտվեցին այդ վայրում, առանց վաղվա օրվա հույսի…

Այդ կիսանկուղային, խոնավ տանը նրանք ապրում են երկուսով՝ առանց տրտնջալու: Բոլոր հարցերին նրանք պաատասխանում են մեղավոր ժպիտով: Զարմանում ես, ախր ո՞րն է նրանց մեղքը, որ ծերացե՞լ են, որ անօգնակա՞ն են, որ բռնի տարհանվել են եւ կորցնելով ամեն ինչ հայտնվել հումանիտար աղետի մե՞ջ…

Բորիկը կանոնավոր գալիս է ստանալու դեղերը… իրը չէ, կնոջ դեղերը: Նա ասում է, ինձ դեղ պետք չի, ինձ հասանելիք դեղերը Նարգիզին տվեք, նա շատ է հիվանդ: Նրա ասածի մեջ այնքան սեր եւ հոգատարություն կա, որ սիրտդ լցվում է այդ անսահման սիրո ջերմությամբ: Առողջություն քեզ, տիկին Նարգիզ: Աստված քեզ երեխա չի պարգեւել, բայց տվել է այդքան սիրող եւ նվիրված հոգի…

Լինա եւ Ռեբեկան այցելեցին մեր տարեց զույգին վաղ առավոտյան: Անսպասելի այցը մի քիչ շփոթեցրեց տիկին Նագիզին: Նա գեղեցիկ սեղան էր դրել նախաճաշի: Կանոնավոր դասավորել էր տան եղած-չեղածը: Ձուն դրել էր խաշելու, իսկ ձվի հետ արցախցի տղամարդը պիտի մի բաժակ բան խմի: Հայկական կոնյակ էր դրված սեղանին եւ երկու բաժակ: Աղջիկները կատակեցին. «Տիկին Նարգիզ, դու քեզ չես կորցնում»:

Այդ համեստ եւ աղքատիկ սենյակում ամեն ինչ կանոնավոր դասավորված էր: Թեթեւ խոնավության հոտը տարածվել էր ամենուրեք: Այդ սենյակը ծառայում էր եւ որպես ճաշասենյակ, եւ որպես ննջասենյակ, եւ որպես խոհանոց: Բայց այնպես խնամքով էր ամեն ինչ դասավորված, որ աղջիկները տեղ գտան նստելու եւ մտածեցին, այն նաեւ հյուրասենյակ է: Վերջերս Միացյալ Նահանգներից ստացած ծածկոցները տվեցին տիկին Նարգիզին, պետք կգա, ասացին, այստեղ ձմռանը ցուրտ կլինի:

Տիկին Նարգիզի ճնշումը մի քիչ բարձր էր, ասաց, դեռ դեղս չեմ հասցրել խմել: Նա աճապարանքով դեղը հանեց խնամքով դասավորած տուփից եւ խմեց՝ ցույց տալով, որ ինքը շատ կարգապահ հիվանդ է: Աղջիկները ուրախ ժպտացին: Տիկին Նարգիզը նրանց հրավիրեց իրենց հետ նախաճաշելու, բայց աղջիկները արդեն պիտի գնային այցելելու ուրիշ շահառուների:

Այդ կիսամութ, կիսանկուղային եւ խոնավ սենյակում ինչ-որ լուսավոր բան կա, որ ջերմացնում է այցելուներին, չի թողնում այդ համատարած ցավի եւ կսկիծի մեջ հուսահատվել եւ խենթանալ հայրենիքի կորուստից…